Dip Dalga
Undertow

Videonun, Ulus Baker’in ifadesiyle “televizüel bir teknoloji” olan video sanatının etki alanını kaçınılmaz olarak tarihsel bağlamı içinde teknoloji ve kültür ilişkisi belirleyecektir. Versus Art Project de Senkron için seçimini yaparken yıl boyu süren dijital sanat tartışmalarını dikkate aldı. Sanal gerçekliğin, yapay zekânın, büyük verinin, NFT’lerin yani teknolojinin hükümdarlığında, sanatın yaşamla ve bedenle ilişkisi üzerine düşündü. Bugün sanat piyasasında olduğu kadar kültür endüstrisi içinde de yoğun talep gören dijital imge, anestezik etkisi olan bir tür soyutlama olarak tüketime sunuluyor, iç bükey biçimde mekansallaşarak gövde buluyor. Teknolojinin imkanlarıyla oluşturulan, gösterişli görsel-işitsel-grafik kuşatma altında bedenin yanılsamalardan aldığı yoğun haz, kitle kültürünün kendisi kadar eski. Diğer yandan illüzyona dayalı hayranlık ile estetik deneyim arasındaki fark, felsefe ve sanat kuramının temel meselelerinden biri. Günümüzde sanat alanının teknolojik eğlenceliklere düşkünlüğünü dikkate alınırsa, tekniğin uyandırıcı potansiyellerinin araştırılması yeniden aciliyet kazanmış gibi görünüyor.

​

Öncelikle teknik donanımın sadece yabancılaştırıcı, uyuşturucu bir etkisi olduğunu iddia etmek imkânsız. Çünkü zaten insan, bedeninin eksikliğinden, “niteliksiz hayvan” oluşundan kaynaklı protezli bir canlıdır.  Yunanca “techné” sanat da dahil olmak üzere, insanın yaptıkları ve ettiklerinin tümüdür. Bu nedenle insan için teknik, dünyaya dokunmanın yoludur. Teknik, jestler aracılığıyla bedenselleştirilirken beden forme ve deforme olur. İnsan kendini ve olası dünyaları böylece keşfeder. Türümüzün doğal olduğunu düşündüğü pek çok davranış; yürümek, sevişmek, yemek, içmek, dans etmek hatta uyumak aslında teknik marifetlerdir. Jean Luc Nancy uzantılar kazanmış, “articüle” olmuş, araçlarla donanmış, “exosomatique” (dışarı uğramış) insan bedeninin teknik dışında düşünülemeyeceğini ve bu nedenle de “connecté” (bağlı) olduğunu ifade eder. Dünyamız “eco-technique”tir. Dünya teknik-bedenler arası karşılıklı ilişkiler bütünüdür. 

“Tekno-lojik” olmak ise bundan bütünüyle farklıdır. Bir tür “lojik”, “mantık” haline geldiğinde “techné” artık belli bir hedef doğrultusunda dünyanın ve insanın kaynaklarının yönetilmesi ve yağmalanması anlamına gelir. Kapitalist mantık içinde tekniğin bütün olanakları sermaye birikimi için seferber edilirken teknoloji, doğa ile insan ve insan ile insan arasındaki bağları çözer. Teknik endüstrinin/kültür endüstrilerinin hizmetine sunulduğunda hesaplı, sonlu, tanımlı bir işlev görmek üzere teknolojikleşir. Teknolojinin yaratıcılığı kuşkuludur çünkü Steigler’in sözleriyle yaratım hesaplanamaz, sonsuz ve tamamlanmamış olanı ortaya koymaktır. Yeninin ortaya çıkması ise ancak teknik ve protezli olan bedenin dünyaya, maddeye dokunması, onunla karşılaşmasıyla mümkündür. İnsan “ex-posé” olduğunda, teknik yoluyla dışarı çıktığında, dışarıda var olduğunda “ex-istence” halinde ve yaratıcıdır. 

Versus Art Project bu düşüncelerle, salt kendini “gösteren” imgelerin “gösterişinden” uzaklaşıp “görüyorum” diyen videografik çabaları araştırmaya yöneldi. Kamerayı dışarı çıkarma, kendine çevirme, ana, olaya, akışa, özellikle de insani olmayan unsurlara, en küçük, hafif ve kırılgan olanlara bakma gibi gayretlerin izinde, tekniğin dünyaya dokunmanın yolu olarak kullanıldığı işleri bir araya getirdi. 

Dip Dalga’da göreceğiniz işler tekniği canlılığın dip dalgasına dokunmanın yöntemi olarak kullanıyor. Sanatçılar soyut ve somut, canlı ve cansız, biçimli ve biçimsiz, rasyonel ve irrasyonel arasında salınırken, dijital görüntüye yeniden soluk aldırıyorlar.